استفاده از داروهای گیاهی و گیاهان دارویی

 اصول کلی در استفاده از داروهای گیاهی ؛ اندازه ها و مقادیر و طرز تهیه و آماده کردن داروهای گیاهی و گیاهان دارویی برای استفاده
 

اندازه ها و مقادیر :

از آنجائیکه ممکن است در هنگام تهیه داروهای گیاهی ترازوی مناسب در دسترس نباشد می‌توان از وسایل زیر بعنوان واحد وزن استفاده نمود که تقریباً برابر با اوزان مورد نظر می‌باشد.

0/25 گرم = یک چهارم قاشق مرباخوری

5/0 گرم = نیم قاشق مرباخوری گرم = یک قاشق مرباخوری

2 گرم = یک قاشق مرباخوری سرپر

3 گرم = یک قاشق غذاخوری پر

4 گرم = یک قاشق غذاخوری لب‌پر

5 گرم = یک قاشق غذاخوری سرپر

1فنجان = حدود 200 میلی‌لیتر

مقدار مصرف یک بار = یک فنجان متذکر می‌گردد که در مورد اوزان کمتر از 0/25 گرم حتماً می‌بایستی از ترازوهای دقیق استفاده گردد و در مواردی که تنطورها و یا عصاره‌های خاصی مورد نظر باشد بایستی داروهای مورد نظر را از داروخانه تهیه نمود.

 

طرز تهیه داروهای گیاهی:

الف ـ دم کرده:

دم کرده بهترین و با ارزشترین روش تهیه داروهای گیاهی است، زیرا اکثراً مهمترین مواد مؤثر گیاهان داروئی در اثر جوشیدن از بین می‌روند.

عصاره دم کرده بدین ترتیب تهیه می‌شود که مقدار تعیین شده از گیاه خرد شده را با یک فنجان آب جوش یا حداکثر یک لیتر مخلوط کرده و به هم می‌زنند سپس روی ظرف را پوشانده و می‌گذارند که 30-15 دقیقه دم بکشد، سپس آنرا صاف می‌کنند. در صورتیکه بعضی از بیماران نسبت به داروی خاصی عدم تحمل نشان دهند، شایسته است که در دفعات اول مصرف، دارو فقط 6 تا 8 دقیقه دم کشیده شود، در این صورت مطمئناً بخوبی قابل مصرف بوده و مؤثر می‌باشد.

ب ـ جوشانده:

اصولاً باید توجه داشت که روش جوشاندن، اغلب برای داروهائی بکار برده می‌شود که از ریشه، ریزم، پوست، رزین یا دانه‌ها تهیه می‌گردند و یا هنگامی آنرا بکار می‌برند که اطمینان داشته باشند موادمتشکله مؤثر آنها در اثر حرارت از بین نمی‌روند و یا این مواد بوسیلة آب سرد یا جوشیده از سلول گیاهی حل و خارج نمی‌شوند. ضمناً توجه شود که از ظروف آهنی جهت جوشاندن گیاهای استفاده نگردد.

1- جوشاندن ملایم: برای تهیه این فرم از دارو مقدار معینی از گیاه خرد شده را با یک لیتر آب جوش مخلوط کرده و می‌گذارند که کمی قل بزند، سپس آنرا از اجاق دور کرده و می‌گذارند که چند دقیقه دم بکشد و در خاتمه آنرا صاف می‌کنند.

2- جوشانده معمولی: برای تهیه این نوع دارو مقدار مورد نظر از گیاه خرد شده را با یک لیتر آب سرد مخلوط کرده و می‌گذارند که بجوش آید سپس آنرا صاف می‌کنند.

3- جوشانده قوی: برای تهیه این نوع دارو ابتدا مانند روش جوشانده معمولی مقدار معین گیاه خرد شده را با یک لیتر آب سرد مخلوط کرده و می‌گذاند که بجوش آید. سپس آنرا از شعله دور کرده و روی ظرف را پوشانده و می‌گذارند که 10 دقیقه دم بکشد. و در خاتمه آنرا صاف می‌کنند.


ج ـ خیسانده:

1- خیسانده با آب سرد: اصولاً روش خیساندن را اغلب برای گیاهانی بکار می‌برند که مواد مؤثر آنها در اثر حرارت زود خراب یا تبخیر می‌شوند. برای انجام این منظور بر روی مقدار مورد نظر از گیاه خرد شده مقدار یک لیتر آب سرد ریخته، درب ظرف را پوشانده و می‌گذارند که 6 تا 12 ساعت باقی بماند. هر چه میزان این زمان طولانی‌تر شود عصاره قوی‌تر خواهد بود.

2- خیسانده‌های الکلی: این روش اغلب برای گیاهانی بکار می‌رود که مواد مؤثر آنها در آب حل نمی‌شوند. برای تهیه این نوع دارو بر روی مقدار لازم از گیاه خرد شده آن مقداری از الکل اتیلیک 60 درصد را می‌ریزند که تمام قسمتهای گیاهی پوشیده شود، سپس در ظرف را بسته و چند روزی نگاه می‌دارند (برای تهیه عصاره‌های قوی‌تر از الکل خالص یا 90 درصد استفاده می‌شود).

توجه: برای تهیه عصاره‌هایی به منظور خوراکی یا معالجه و ضد عفونی زخمها، غرغره‌ها و دهان شویی‌ها می‌بایستی عصاره‌های تهیه شده پیوسته با آب رقیق گردد.


د ـ شیرابه:

برای تهیه شیرابه گیاهان داروئی، گیاه تازه را در هاون (خرد کننده‌های الکتریکی) خوب له کرده و سپس داخل یک پارجه تمیز نهاده و فشار می‌دهند. برای بکار بدن این نوع دارو در مصرف خوراکی اغلب یک قاشق مرباخوری از شیرابه را در شیر یا آب حل و میل می‌کنند.


هـ ـ پودر :

برای تهیه پودر، گیاه خشک شده را در هاون به صورت پودر درآورده و سپس با الک ریز الک می‌کنند.

جهت کاربرد در مصرف خوراکی مقدار مورد نظر از پودر را در یک قاشق غذاخوری شیر یا آب حل کرده و میل می‌کنند. جهت مصرف خارجی مثل سایر پودرها، به قسمت مورد نظر پاشیده می‌شود.


و ـ ضماد (بانداژ)، کمپرس:

اصولاً ضمادها را جهت رفع کبودی و کوبیدگی، احتقان، التهاب، کشیدن چرک از دمل‌ها، آرام کردن خراش‌ها و کشیدن سموم از بدن مورد استفاده قرار می‌دهند و معمولاً گیاهان داروئی موردنظر را بصورت خمیر درآورده و بطور مستقیم روی بدن قرار می‌دهند و یا آنرا ابتدا بر روی پارچه تمیز کشیده و سپس مورد استفاده قرار می‌دهند.

1-1- بانداژ یا کمپرس مرطوب نوع اول : برای تهیه این نوع دارو در صورتیکه دستور دیگری موجود نباشد بدین ترتیب عمل می‌شود که 10 گرم از گیاه خرد شده را در یک لیتر آب به صورت چای دم می‌کنند. سپس آنرا صاف کرده، چلانده و گرم گرم (نه داغ) به صورت کمپرس بکار می‌برند.

البته باید بر روی این کمپرس گرم و مرطوب یک تکه پارچه غیر قابل نفوذ و بروی آن دستمال گرم قرار داده شود.

1-2-بانداژ یا کمپرس مرطوب نوع دوم : گیاه خرد شده داروئی را در یک کیسه پارچه‌ای کوچک قرار داده و در داخل آب جوش قرار می‌دهند سپس آنرا صاف کرده و مطابق روش 1 عمل می‌کنند.

2- کمپرس‌های گرم و خشک: برای تهیه این نوع دارو، گیاه خرد شده را در یک کیسه تمیز سفید قرار داده و خشک خشک حرارت داده و بصورت کمپرس روی عضو قرار می‌دهند.


ز ـ داروهای مخصوص شستشو:

برای این منظور گیاه دارویی خرد شده را بطوری که چای را درست می‌کنند آماده کرده و با آن زخمها را شستشو می‌دهند.


ح ـ استفاده از داروهای گیاهی در حمامها:

برای این منظور 100 گرم از گیاه خرد شده را در یک لیتر آب جوشانده و صاف می‌کنند، سپس آنرا به مایع وان اضافه می‌کنند. برای تهیه مایع جهت حمام پا کافی است که 40 گرم از گیاه در یک لیتر آب جوشانده و بکار برد.

زمانی که گیاهان به راحتی در دسترس باشند، کافی است که از دم‌کرده گیاه به مدت 15 دقیقه و یا خیسانده سرد 13 ساعته استفاده گردد.

توجه: بار دیگر نظر علاقمندان به گیاه‌درمانی را کاملاً به این نکته جلب می‌نماییم که گیاهان مورد نظر می‌بایستی حتماً از عرضه کنندگان مطمئن تهیه و مصرف شوند. زیرا در غیر اینصورت ممکن است گیاهان تهیه شده به طور صحیح برداشت محصول، خشک، انبار و نگهداری نشده باشد. از مصرف این نوع گیاهان به هیچ‌وجه اثر درمانی مطلوب حاصل نخواهد شد. از طرف دیگر می‌بایستی به دستور تهیه دارو که در نسخه ذکر شده  کاملاً توجه شود (دم کرده، جوشانده، خیسانده) زیرا این روشهای تهیه با توجه به مواد مؤثر موجود در گیاه، که باید از گیاه خارج شود و پس از مصرف اثر درمانی خود را ظاهر سازد در نظر گرفته شده است. بدین سبب توصیه می‌شود در صورتیکه دستور تهیه دارو در دسترس نباشد بخصوص در مورد داروهائی که از برگ و گلهای گیاهان تهیه می‌گردد، آنرا بصورت دم‌کرده تهیه و استعمال نمایند.

مرجع:داروهای گیاهی و گیاهان دارویی

آرتیشو

شناسنامه

کاسنی Compositae	:تیره
Cynara Scolymus L.	:نام لاتین
Arichoke	:نام انگلیسی
آرتیشو- کنگر فرنگی	:نام فارسی
خرشوف	:نام عربی

                                                                 

شرح گیاه

گیاهی است پایا و دارای ساقه راست، شیاردار و به ارتفاع 2/0 تا 5/1 متر که منشأ اولیه آن در منطقه مدیترانه بوده است ولی امروزه به علت پرورش به منظور تغذیه و استفاده های داروئی در نواحی مختلف یافت می شود. آرتیشو ریشه حجیم و برگهای بسیار بزرگ، منقسم به قطعات نامنظم و دندانه دار دارد. سطح فوقانی پهنک برگهای آن نیز به رنگ سبز ولی سطح تحتانی آن به علت دارا بودن تارهای سفید رنگ و فراوان پوشیده از کرک بنظر می رسد. کاپیتول آن بسیار بزرگ و شامل گلهای لوله ای محصور در براکته هائی با ظاهر متفاوت (بر حسب نژادهای مختلف گیاه) است ولی این برکته ها در نژادهای مختلف ممکن است در قسمت انتهایی با ظاهر گرد یا نوک تیز و غیره باشد ناحیه غیر آزاد براکته های آن که به قاعده کاپیتول پیوستگی پیدا می کند گوشتدار و دارای ذخائر غذایی مختلف است. نهنج ضخیم و گوشتدار آن شامل گلهای زیبائی به رنگ آبی یا آبی مایل به بنفش و میوه اش شفاف،به رنگ قهوه ای تیره و منتهی به تارهای سفید و متعددی در قسمت انتهایی است.

نیاز اکولوژیکی

آرتیشو محصول فصل خنک است و بهترین رشد در 24 درجه در روز و 13 درجه در شب انجام می شود. آرتیشو به سرما مقاوم است ولی قسمت هوایی آن در اثر سرمای زمستان و یخبندان خشک می شود. آرتیشو چندین درجه سرمای زیر صفر را تحمل می کند ولی اگر یخبندان در طی رشد گیاه برای مدت زیادی ادامه یابد می تواند گیاه را از بین برد و یا به آن صدمه بزند. به همین دلیل آرتیشو را در مناطقی که دارای آب و هوای ملایم در زمستان است می کارند. ساقه گوشتی زیرزمینی آن در مجاورت سرمای منهای 10 درجه سانتی گراد به مدت چند روز از بین می رود. قسمت خوراکی آرتیشو در سرمای پائین تر از منهای 2 درجه سانتی گراد از بین می رود.‌آرتیشو را می توان در کلیه خاکها کشت نمود. مناسب ترین زمینها برای کشت آرتیشو خاکهای رس و شنی حاصلخیز بازهکشی و مواد کافی است. pH مناسب خاک بین 8-6 است                      

آماده سازی خاک

برای تولید حداکثر محصول می توان مقدار 224-112 کیلوگرم در هکتار ازت و 112-56 کیلوگرم در هکتار P2O5 و 112-34 کیلوگرم در هکتار K2O به خاک اضافه نمود. دادن کود اضافی باعث هدر رفتن سرمایه آلوده شدن آب زیرزمینی و کاهش کیفیت محصول خواهد شد.

تاریخ و فواصل کاشت

فاصله کاشت در زمین اصلی به فواصل 100*75 و 100*100 و یا 80*80 سانتی متر می باشد.

کاشت

در کاشت یکساله از کشت مستقیم بذر استفاده می شود. به دلیل جوانه زنی ضعیف و یا عدم جوانه زنی بذرها ، نیازمند کاشت با تراکم بیشتر و با فاصله نزدیک تر هستیم و بعد از آن باید گیاهان اضافی تنک شوند. آرتیشو با بذر زیاد می شود پس از جوانه زدن برگهای طوقه ای شکل تشکیل می شود که در ادامه رشد ساقه گل دهنده از آن ظاهر می شود ریشه ها و قسمتهای تحتانی ساقه گوشتی شده و به صورت اندام ذخیره ای در می آید. بذر آرتیشو نسبتاً درشت است.نشأ کاری برای بهبود جوانه زنی غیر یکنواخت و طول رویش طولانی استفاده می شود. در کاشت چند ساله از تقسیم طوقه استفاده می شود. که این قطعات ریشه در گودالهایی به عمق 15-10 سانتی متر کاشته می شوند که فاصله گیاهان در ردیف ها 2/4 تا 1/2 سانتی متر و فاصله ردیفها 3 تا 4/2 سانتی متر است. کشت گیاهان در سیستم شبکه ای برای راحت تر شدن حذف علف های هرز انجام می شود. بذر معمولاَ در اواخر زمستان در محل گرم می پاشند. بذر پاشی بهتر است در گلدانهای توربی انجام گیرد. بنابراین در هر گلدان یک عدد بذر قرار می گیرد و روی آنرا با مقداری خاک می پوشانند. دمای خزانه 18 تا 22 درجه سانتی گراد تا زمان جوانه زنی و سپس 12 تا 16 درجه سانتی گراد می باشد. پس از آماده شدن نشاء که حدود 6 هفته به طول می انجامد آنرا در زمین اصلی به فواصل 100*75 و یا 100*100 و یا 80*80 سانتی متر منتقل می کنند. عمق کاشت تشاء عمیق تر از آنچه در خزانه بود می باشد.از سال سوم در پائیز برگها و ساقه های باقیمانده را چند سانتی متر بالاتر از خاک بریده و گیاه را با مقداری خاک نفوذ پذیر، کود حیوانی ، کاه، خاک و برگ یا تورب می پوشانیم . این مواد گیاه را در مقابل یخبندان محفوظ نگه می دارند. در روش از دیاد باپا جوش (Sucker) ، قسمت زیرزمینی آنرا به نحوی تقسیم کرده که هر کدام دارای یک پا جوش باشند. در تهیه پا جوش باید دقت کرد که آنها را از پایه های قوی که محصول زیاد می دهند،انتخاب کرد. طول یا جوش در هنگام قطع باید حدود 25 تا 30 سانتی متر بوده و در صورت امکان با کمی ریشه همراه باشد. تذکر : از ارقام رایج آرتیشو می توان رقم Green Glob را نام برد که 90 درصد به ازدیاد رویشی جواب می دهد. ارقام بذری آرتیشو عبارتند از : Green Glohe Emerald Imperial starImproved

داشت

آرتیشو نیاز به آب کافی در طول دوره رویش دارد. رطوبت کم خاک بویژه در زمان تشکیل جوانه باعث کوچک شدن و کاهش تعداد آن می شود. آبیاری زیاد باعث پوسیدگی ریشه می شود. دفع علف های هرز باید پس از آبیاری انجام گیرد و بوته آرتیشو را باید در اواخر پائیز قبل از فرا رسیدن سرما و یخبندان ، با مقداری کاه پوشاند و با طناب آنرا بست. بدین ترتیب می توان گیاه را برای سال بعد حفظ نمود. در اوایل بهار کاه را دور کرده و یا اینکه آنها با خاک اطراف مخلوط می کنیم. در این زمان عمل گیاه زنی نیز می تواند انجام گیرد. برای این کار مقداری از خاک اطراف بوته را کنار زده و با یک بیل پا جوشها را از ریزوم قطع می کنند و به همراه مقداری خاک در محل دیگر می کارند. قبل از پر کردن گودالها با خاک بهتر است که مقداری کود حیوانی پوسیده در داخل گودال قرارداد. یکی از روشهای درست مدیریت رشد، قطع کردن دوباره و هرس قبل از جابجایی است، که از سطح زمین و بالای رویش انجام می گیرد. قطع شاخه و برگ برای کاهش هجوم حشرات انجام می گیرد. قطع دوباره، گیاهان را از بین نمی برد بلکه آنها را تحریک به توسعه و رشد،و تولید جوانه های جدید می کند که به زودی ظهور می یایند. وقتی گیاه هرس و یا دوباره قطع می شود اگر رطوبت کافی باشد با بکار بردن 25 تا 50 ppm اسید جیبرلیک گیاه قادر خواهد بود شاخ برگ تولید کند و نمو جوانه تشدید یابد. این عمل می تواند جوانه را حدود 5 تا 7 هفته ترقی دهد. مبارزه با آفات آرتیشو در مراقبت از رشد گیاه باید مدنظر باشد از مهمترین آفات گیاه پروانه آلو (Platyptillia Cardnidactyla) و سفیدک حقیقی،ته ها مثل Aphis Faba و شته سبز هلو می باشد

برداشت

عمل برداشت زمانی صورت می گیرد که گل به صورت غنچه باشد( قبل از باز شدن گلها)نهنج این گیاه خوراکی بوده و چون گوشتی است با ارزشترین قسمت گیاه می باشد. به غیر از ساقه اصلی گل دهنده در آرتیشو ساقه های گل دهنده فرعی نیز به وجود می آیند که غنچه های آنها کوچکتر است. عمل برداشت غنچه ها قبل از آنکه نرم و یا فیبری شوند، صورت می گیرد. در هنگام برداشت محصول همواره باید سعی نمود تا همیشه حدود 5 ساتی متر از ساقه با گل همراه باشد. برداشت معمولاً با دست و با زحمت انجام می گیرد که شامل قطع تمامی ساقه ها در زیر پایه جوانه گل می باشد. جوانه های برداشت شده با ساقه حدود 15-10 سانتی متر در درازای پایه جوانه و گاهی به طور کوتاه تا هم سطح شدن، با پایه جوانه انجام می گیرد. برداشت های مکرر شدیداً تحت تاثیر دما است در دماهای پائین دوهفته یا بیشتر ممکن است انجام شود و در طول دوره های گرمایی برداشت در هر 4 تا 5 روز انجام می شود. دوره برداشت می تواند 8 تا 9 ماه نیز ادامه داشته باشد که اغلب حدود یکسال است و تقریباً 25 بار برداشت می شود. جوانه های بالاتر از حد بلوغ تلخ و چوبی می باشند و بافت خوراکی و گوشتی کمتری دارند.گیاه باید در زمان حداکثر اندازه و قبل از باز شدن براکته ها برداشت شود.

دامنه انتشار

براکته های گوشتدار آرتیشو برای مصارف تغذیه در ایران پرورش می یابد

                                                                            

بابا آدم

کلیات گیاه شناسی

بابا آدم که فیل گوش و آراقیطون نیز نامیده می شود گیاهی است علفی و دوساله ذکه ارتفاع ساقه آن تا 1/5 متر می رسد . این گیاه بحالت وحشی در دشت ها و نواحی معتدل و مرطوب و سایه در اروپا و آسیا می روید . ساقه آن که شبیه پوست مار است پوشیده از کرکهای خشن و زبر می باشد . برگهای آن بسیار بزرگ و پهن بحالت افتاده بر روی ساقه قرار درد .

رنگ برگها در قسمت چسبیده به ساقه سبز کم رنگ و هر چه بطرف انتهای برگ نزدیک تر می شویم تیره تر می شود .

ریشه گیاه دراز ف دوکی شکل و مانند هویج بضخامت انگشت دست بوده ودارای مقدر زیادی کربنات پتاسیم و نیترات پتاسیم است . پوست ریشه بابا آدم قهوه لی ، مغز آن سفید و طعم آن کمی شیرین است ولی بوی تهوع آوری درد .

میوه آن پس از رسیدن بصورت فندقه ای با 3 یا 4 سطح و برنگ زرد حنایی ظاهر می شود .

در انتهای میوه تارهای زرد رنگی وجود دارد که در موقع عبور گوسفندان و جانوران به پشم های آنها می چسبد و موجب پخش تخم این گیاه به مناطق دیگر می شود .

بابا آدم در بعضی از نقاط ایران بحالت وحشی می روید . از ریشه این گیاه استفاده طبی بعمل می آید پساز خارج کردن ریشه بابا آدم از خاک آنرا بخوبی شسته و به قطعات کوچک سه سانتیمتری تقسیم کرده و در اثر حرارت خورشید یا در کوره های مخصوصی خشک می کنند .

ترکیبات شیمیایی:
ریشه بابا آدم دارای ماده ای بنام اینولین Inulin ، روغن فرار ، تانن ، رزین ، قند ، آهن ، کلسیم و ویتامین C می باشد . دانه بابا آدم دارای روغنی است برنگ زرد و طعم تلخ اسید لینولئیک و اسید اولئیک است .

خواص داروئی:
از نظر طب قدیم ایران ریشه بابا آدم سرد و خشک است .

1) بهترین تصفیه کننده خون است و خون را تمیز کرده و سموم را از بدن خارج می کند .

2)جوشهای صورت و کورک را برطرف می کند .

3)ادرار آور و معرق است .

4)سیستم لنف بدن را تمیز می کند .

5)بیماریهای پوستی نظیر اگزما ، گل مژه و زخم ها را برطرف می کند .

6)تورم را از بین میبرد .

7) تقویت کننده بدن است .

8)جوشانده برگهای بابا آدم را در معالجه سرگیجه و رماتیسم بکار می برند .

9)برای تنظیم قند خون و معالجه بیماری قند از جوشانده برگهای بابا آدم بمقدر سه فنجان در روز استفاده کنید

10)برای معالجه سرخک ، برگهای بابا آدم را با کمی شکر بجوشانید و به مریض بدهید .

11)جوشانده تخم بابا آدم ضد عفونی کننده است .

12)تخم بابا آدم ضد کرم معده و روده است .

13)در ناراحتی های ریوی و گلو درد از جوشانده تخم بابا آدم استفاده کنید .

14)در معالجه ذات الریه بکار می رود .

15)ریشه بابا آدم در برطرف کردن سرمخوردگی موثر است .

16)تب حاصل از بیماری مخملک را برطرف می کند.

17)در معالجه یبوست موثر است .

18)بعنوان ضد سم در هنگام نیش زدن جانوران سمی استفاده می شود.

19) برای معالجه کچلی برگ بابا آدم را دم کرده و روی پوست سر بمالید .

20)برای معالجه زخم ها و التیام جراحات ، جوشانده برگ بابا آدم را با مقدر مساوی روغن زیتون مخلوط کرده و روی زخم ها و جراحات بمالید .

21) ریشه بابا آدم علاج کم خونی و رنگ پریدگی است زیرا دارای مقدر زیادی آهن است .

22)برای معالجه رماتیسم و آرتروز مفید است .

23) نقرس را برطرف می کند .

24)در معالجه بیماریهای عفونی موثر است .

25)درد سیاتیک را آرام می کند .

26)در برطرف کردن کمر درد موثر است .

27)آب آوردن بدن را درمان می کند .

28) هضم غذا را تسریع می کند .

29)ورم کلیه را دفع می کند .

30)آنهائیکه میل زیادی بخوردن شیرینی و شکر دارند اگر صبح ناشتا از دم کرده این گیاه بنوشید بزودی این عادت رفع خواهد شد .

31)کسانیکه میخواهند قهوه را ترک کنند می توانند ریشه بابا آدم را با مقدر این مخلوط را حتی می توان از فروشگاههای گیاهان دارویی و یا برخی از داروخانه ها ابتیاع کرد.

32)کهیر را برطرف می کند.

33)ریشه بابا آدم را له کرده و یا بجوشانید و آنرا روی کورک و یا اگزما بمالید تا آنرا برطرف کند .

34) برای جلوگیری از ریزش مو و تقویت آن جوشانده غلیظ ریشه بابا آدم را به سر مالید .

35)برای برطرف کردن سوزش و درد گزیدگی زنبور با حشرات برگ بابا آدم را له کرده و به محل گزیدگی بمالید .

در صورت پیدا نکردن ، گیاه بابا آدم می توانید تنطور آنرا از فروشگاههای گیاهان دارویی و یا برخی از داروخانه ها خریدری کنید . مقدر مصرف تنطور آن 10-20 قطره و سه بار در روز است

طرز استفاده:
دم کرده ریشه بابا آدم : مقدر 50 گرم ریشه بابا آدم را در یک لیتر آب جوش ریخته و بمدت 20 دقیقه دم کنید .

جوشانده ریشه بابا آدم : مقدر 80 گرم ریشه بابا آدم را در یک لیتر آب جوش ریخته و بگذارید بمدت 10 دقیقه بآرامی بجوشد .

تنطور بابا آدم : این تنطور را می توان از فروشگاههای گیاهان دارویی و یا برخی از داروخانه ها Store خریدری کنید .

دم کرده ریشه بابا آدم و شیرین بیان : 30 گرم ریشه باباآدم را با مقدر مساوی آن شیرین بیان در یک لیتر آب جوش ریخته و بمدت نیم ساعت دم کنید . این دم کرده تصفیه کننده خون است . برای این منظور از این دم کرده بمقدر سه فنجان در روز بنوشید