رازیانه (بادیان)

نحوه استفاده : به صورت خشک، دم کرده و جوشانده که در زیر به آن اشاره خواهد شد :
خواص : رازیانه FENNEL
نام علمی Foeniculum vulgare
گیاه شناسی
رازیانه گیاهی است معطر ، علفی و دوساله که ارتفاع آن تا 2 متر می رسد ساقه آن دارای شیارهای هم دریف و موازی می باشد برگهای آن نازک و نخی مانند شوید است گلهای رازیانه زرد و بصورت خوشه در انتهای ساقه ظاهر می شود . میوه رازیانه کوچک و بطول حدود 8 میلیمتر و عرض 3 میلیمتر بوده و دارای بوئی معطر و طعمی شیرین می باشد .
رازیانه درمناطق مدیترانه ای بخوبی رشد می کند و در ایران در مناطق شمالی کشور در دامنه های کوههای البرز بطور خورد می روید .
رازیانه از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است . ریشه رازیانه گرمتر از بقیه قسمت های گیاه است .
1) رازیانه اثر زیاد کنده شیر را در زنان شیر ده دارد و بدین منظور می توان از دم کرده رازیانه استفاده کرد .
2 )اشتها آور و مقوی است .
3)نفخ و گاز معده رااز بین می بر د .
4)قاعده آور است .
5)برگهای رازیانه ادرار آور است .
6)جوشانده ریشه رازیانه ملین مسهل است .
7)روغن تخم رازیانه کرم روده را از بین میبرد .
8)حالت تهوع رابر طرف می کند .
9)برای برطرف کردن آُسم ، سرفه و تنگی نفس از دم کرده تخم رازیانه بمقدر سه فنجان در روز استفاده کنید .
10)برای رفع اسهال رازیانه را با زیره سبز به نسبت مساوی دم کرده و به مریض بدهید .
11)میتوان از رازیانه داروی ضد نفخ بصورت زیر تهیه کرد :
5 گرم پودر انیسون و 5 گرم پودر زیره کرمان ، 5 گرم پودر تخم گشنیز و 5 گرم پودر رازیانه را با هم مخلوط کرده در یک لیتر آب جوش بریزید و آنرا بمدت 10 دقیقه دم کنید سپس آنرا صاف کرده و کم کم بنوشید .
12)رازیانه بعلت داشتن هورمون زنانه رشد دخترها را جلو می اندازد .
13)رازیانه مغز را فعال می کند .
14)ریشه رازیانه دارای کومارین Coumarin می باشد . چون این ماده رقیق کننده خون است بنابراین آنهایی که مبتلا به تصلب شرائین یا انسداد رگها هسند می توانند از جوشانده ریشه رازیانه استفاده کنند .
15)دردهای مفاصل را برطرف می کند .
16)اشتها را زیاد می کند .
17)برای از بین بردن درد آرتروز روغن رازیانه را در محل درد بمالید .
منبع : کتب طب سنتی
                                                                                       

شناسنامه

جعفری Umbelliferae	:تیره
Pimpinella anisum L.,Anisum vulgaris gaerth.	:نام لاتین
Anise	:نام انگلیسی
بادیان رومی	:نام فارسی
آنیوس،کمون حلو،نیوس	:نام عربی

شرح گیاه 

                     

گیاهی است علفی، یکساله دارای ریشه راست دوکی شکل و ساقه بی کرک و استوانه ای به ارتفاع 30 تا 50 سانتی متر است. برگهائی بر 3 نوع کاملاً متفاوت دارد بطوریکه انواع واقع در ساقه ، قلبی شکل، مدور با بریدگیهای دندانه دار ولی برگهای قسمت های وسط ساقه ، مرکب از 3 یا 5 برگچه نوک تیز و برگهای انتهایی ساقه، سه قسمتی و دارای تقسیمات باریک و کامل است. گلهای کوچک و سفید رنگ آن ، مجموعاً به صورت چتر مرکب مجتمع می گردد. پایه چتر اصلی آن فاقد انولوکر و یا بندرت داری 2-3 براکته ولی پایه چترهای فرعی، فاقد انولوسل (براکته های کوچک) است. هر گل آن دارای 5 کاسبرگ کوچک (گاهی فاقد کاسبرگ) 5 گلبرگ سفید بیضوی و 5 پرچم بلند تر از گلبرگهاست. میوه اش کوچک، بیضوی یا گلابی شکل، به طول 3 تا 4 سانتی متر، به عرض 5/1 تا2 میلی متر و به رنگ سبز مایل به خاکستری یا زرد مایل به سبز است. بر روی میوه آن 5 خط طولی مشخص دیده می شود. تارهای ریز و فراوانی نیز همه قسمتهای میوه آنرا فرا گرفته است. در برش عرضی میوه این گیاه به ترتیب از خارج به داخل ، قسمت های مختلف زیر در هر یک از دو مریکارپ مشاهده می شود. بشره نازک و ناهموار که سطح میوه را از خارج می پوشاند و پوشیده از تارهای غیر ترشحی کوتاه و یک سلولی با ظاهر مخروطی شکل است. در داخل قسمت متورم این تارها غالباً یک بلور کوچک اکسالات دیده می شود. در زیر بشره یک ردیف سلول مسطح و در زیر آن چند ردیف سلول چند وجهی پارانشیمی جای دارد که در محل برجستگی های سطح میوه ، دسته های چوب آبکش را فرا می گیرند. در ناحیه که در واقع میان بر میوه است حفره های ترشحی متعدد مشاهد می گردد.در زیر ناحیه اخیر درون بر میوه مرکب از یک لایه سلول مکعب شکل دیده می شود که در اطراف سلولهای پارانشیمی اندوخته دار قرار دارد.

نیاز اکولوژیکی 

                 

انیسون گیاهی است که در طول رویش به هوای گرم و آفتاب کافی نیاز دارد. بذر در دمای 4 تا 5 درجه سانتی گراد جوانه می زند ولی درجه حرارت مطلوب برای جوانه زنی 20 تا 25 درجه سانتی گراد است. این گیاه به سرما حساس نیست به طوریکه دمای (7-) درجه سانتی گراد را بدون هیچ آسیبی تحمل می کند. بذر برای رویش به مقدار زیادی رطوبت نیاز دارد (130 تا 140 درصد وزن بذر) انیسون از بدو ساقه دهی تا آغاز گلدهی به مقادیر مناسبی آب نیاز دارد. گیاهان در مرحله تشکیل میوه به هوای گرم و رطوبت کمتری نیاز دارند. به منظور بهبود رشد و نمو و افزایش عملکرد به خاک مناسب، مواد غذایی و آب کافی نیازمندند. خاکهای چرنوزیوم خاکهای بسیار مناسبی برای تولید این گیاه است خاکهای سبک شنی و تهی از مواد غذایی و همچنین خاکهای سنگین رسی برای کشت گیاه مناسب نیست. PH خاک برای انیسون بین 5/6 تا 2/7 (تقریباً خنثی) مناسب است.

آماده سازی خاک

فصل پائیز شخم مناسبی به عمق 25 تا 30 سانتی متر ضرورت دارد. سپس 40 تا 60 کیلوگرم در هکتار ازت، 60 تا 90 کیلوگرم در هکتار اکسید فسفر و 40 تا 60 کیلوگرم در هکتار اکسید پتاس باید به زمین اضافه نمود. وجود سله برای رویش بذر انیسون مناسب نیست زیرا سبب نا هماهنگی در جوانه زنی آنها می شود. اواخر اسفند با دیسک سله های و کلوخه ها را باید شکست و زمین را تسطیح کرد. چون بذرهای اینسون کوچک هستند. خاک باید سطحی نرم و متراکم داشته باشد تا استقرار بذرها بخوبی انجام گیرد. از این رو قبل از کاشت انجام غلتک سبک ضروری است.پس از کاشت بذر نیز انجام غلتک مناسب به منظور تماس بذر با خاک جهت تسریع در جذب و هماهنگی در رویش بذر ضرورت دارد.

تاریخ و فواصل کاشت

کاشت انیسون در زمان مناسب نقش مهمی در افزایش عملکرد بذر دارد. زمان مناسب برای کاشت بذر هنگامی است که دمای خاک در عمق سه تا پنج سانتی متری به هفت تا هشت درجه سانتی گراد برسد. اوایل بهار (اواخر اسفند، اوایل فروردین) نه تنهای دمای خاک مطلوب است بلکه از مقادیر مناسبی رطوبت نیز برخوردار است. بذرها در ردیف هایی به فاصله 25 تا 30 سانتی متر باید کشت شوند.عمق بذر دو تا سه سانتی متر مناسب است و در هر متر طول ردیف 50 تا 60 بوته باید رشد کند. مقدار بذر مورد نیاز برای هر هکتار زمین 15 تا 20 کیلوگرم است. انیسون به بستر مناسب و عاری از علف هرز نیاز دارد. کاربرد صحیح تناوب کشت بطور بارزی سبب کاهش علف های هرز می شود. گیاهانی را برای تناوب با اینسون باید انتخاب نمود که سبب گسترش علفهای هرز نشوند و از دوره رویشی کوتاهی نیز برخوردار باشند. غلات و سبزیجات ، گیاهان مناسبی برای تناوب کشت با انیسون هستند.

کاشت

بدلیل آنکه بذرهای انیسون از قوه رویشی مناسبی برخوردارند، کشت مستقیم در زمین اصلی نتایج مطلوبی دارد. کشت گیاه به صورت ردیفی و با استفاده از ردیف کار انجام میگیرد.برای کاشت از بذرهایی باید استفاده شود که وزن هر دانه آن چهار تا پنج گرم باشد. زیرا عملکرد محصول افزایش می یابد. پس از کاشت انجام غلتک مناسب و آبیاری کافی سبب یکنواختی در رویشی بذرها می شود. تذکر : اخیراً در کشت تجارتی انیسون را بخاطر بازدهی خوب همراه هویج و به صورت کشت مخلوط کارند برای اینکار هویج های دیررس (دو سوم انیسون یک سوم هویج) مناسبند.

داشت

کنترل علف های هرز قبل از کاشت ضرورت دارد از این رو قبل از کاشت برای مبارزه با علف های هرز از علف کش مرکازین (Merkazin) به مقدار 5 تا 5/5 کیلوگرم در هکتار یا از علف کش مالوران (Maloran) به مقدار 5/3 تا 4 کیلوگرم به صورت محلول پاشی می توان استفاده نمود.پس از رویش گیاه نیز می توان از علف کش آفالون به مقدار 2 تا 5/2 کیلوگرم در هکتار استفاده نمود. زمان مناسب برای استفاده از این علف کش هنگامی است که ارتفاع بوته ها بین 10 تا 15 سانتی متر باشد. در مرحله ساقه دهی افزودن 20 کیلوگرم در هکتار به صورت سرک نقش عمده ای در افزایش عملکرد بذر خواهد داشت.از بیماریهای قارچی گیاه انیسون لکه برگی می باشد آبیاری و خاک نامناسب نقش عمده ای در گسترش این بیماری دارد.

برداشت

میوه های گیاه انیسون به طور همزمان نمی رسند ابتدا بذرهای نواحی میانی چترهای اصلی و سپس بذرهای قسمتهای دیگر می رسند. بدین جهت تأخیر در برداشت محصول سبب کاهش عملکرد می شود.محصول را می توان در یک یا دو مرحله برداشت نمود. برداشت در یک مرحله : برداشت یک مرحله هنگامی است که میوه ها رسیده و رطوبت آنها نیز پائین باشد. هنگام رسیدن میوه ها برگها بتدریج خشک می شوند. برداشت در دو مرحله : برداشت دو مرحله ای هنگامی آغاز می شود که بیش از 30 درصد میوه ها رسیده باشند. در مرحله اول ابتدا گیاهان را از فاصله 10 تا 12 سانتی متری سطح زمین برداشت می کنند. پس از 4 تا 6 روز که گیاهان روی زمین ماندند و از رطوبت آنها کاسته شد به برداشت محصول نهائی اقدام می کنند. از روش برداشت محصول در دو مرحله کمتر استفاده میشود زیرا ممکن است تحت تأثیر عوامل نامساعد جوی (بارندگی) قرار گیرند. بذرهای برداشت شده را بسرعت خشک می کنند دمای مناسب برای خشک کردن میوه های انیسون 40 درجه سانتی گراد است مقدار رطوبت مجاز پس از خشک شدن 10 تا 11 درصد می باشد. عملکرد میوه بین 4/0 تا 1 تن در هکتار می باشد.

دامنه انتشار

نواحی شمال غربی (تبریز) نواحی جنوب غربی (شهبازان) در ارتفاعات 500 متری (فلورایران) کردستان

                  

 نام علمی                   Foenicalum volgare miller subsp . volgare 

    نام تیره                    Apiaceae

    نام فارسی            بادیان سبز -  رازیانه - راجومه - رزنه - شیرین بادیان

 

   نام محلی             شیرین بادیان - رازیانه - بادیان

                                                                                                       

ریخت شناسی

شیرین بیان گیاه بومی ناطق مدیترانه است و در ایران در اکثر نقاط کشور می روید . شیرین بیان گیاهی است چند ساله و دارای ساقه ای بطول یک متر که در نواحی معتدل تا ارتفاع دو متر می رسد . برگهای آن مرکب از تعدادی برگچه های فدر و سبزرنگ می باشد . گلهای آن برنگ بنفش ، سفید . زرد است  میوه آن مانند نیام و محتوی 5 تا 6 دانه می باشد .

ریشه شیرین بیان بطور خیلی عمیق در زمین فرو می رود . پوست ریشه قهوه ای سیر وس یاه است . مغز ریشه زرد رنگ بوده و طعم آن بسته بانواع مختلف تغییر می کند . مثلا شیرین بیان اسپانیا طعم ملایم درد در حالیکه شیرین بیان یونان دارای طعم تلخ است .

 

ترکیبات شیمیایی

ریشه شیرین بیان دارای گلوکز ،‌ساکاروز ، آسپاراژین ، مواد آلبومیدی ،‌رزین و کمی اسانس میباشد . ماده اصلی که باعث شیرینی این گیاه است گلیسیرین خوانده می شود . در شیرین بیان ماده ای بنام لکوریتی جننی چالکون وجود دارد که خاصیت دفع اسپاسم عضلات را دراست .

 خواص دارویی

شیرین بیان را بصورت قطعات کوچک به قطر 0/5 سانتیمتر و طول 1/5 سانتیمتر بفروش می رسانند .

1)مهمترین خاصیت شرین بیان که جدیدا کشف شده است و در آلمان و اروپا و آمریکا استفاده می شود درمان کننده زخم معده و سرطان معده است برای این منظور شربت شیرین بیان را تهیه کرده و هر روز به مقدر یک قاشق غذا خوری قبل از غذا به مریض بدهید و اگر این عمل را تا 4 ماه تکرار کنید شخص معالجه خواهد شد .

2)برای تقویت عمومی بدن مفید است

3)خوردن آن از پیری جلوگیری می کند

4)برای نرم کردن سینه موثر است

5)زخم ها و تاول های پوست را با چای شیرین بیان شستشو دهید تا زود خوب شود .

6)ملین است و معمولا آنرا با گیاهان دیگر مخلوط می کنند که انقباضات را کم می کند

7) عرق آور است .

8)برای برطرف کردن زخم و التهاب دهان ریشه شیرین بیان را بمکید .

9)سرفه را برطرف می کند

10)ورم معده را برطرف می کند

11)تنگی نفس را تسکین می دهد

12)برای درمان سوء هاضمه مفید است

13)برای از بین بردن نفخ شکم مفید است

14)چشم را تقویت کرده و رفع سردرد می کند برای این منظو از فرمول زیراستفاده کنید :

2 گرم ریشه شیرین بیان را پودر کرده و با یک گرم شکر و یک گرم رازیانه مخلوط کنید سپس آنرا در آب خیس کرده و هر روز بخورید.

15)برای درمان موخوره چای شیرین بیان را به سر بمالید .

16)برای رفع بوی بد زیر بغل و پا از برگ های شیرین بیان پماد درست کرده و در این قسمت ها بگذارید .

 

طرز استفاده

 

  دم کرده شیرین بیان : مقدر 50گرم ریشه بدون پوست شیرین بیان را آسیاب کرده و در یک لیتر آب جوش بریزید و بگذارید مدت 10 دقیقه دم بکشد .

جوشانده شیرین بیان : 20 گرم ریشه شیرین بیان بدون پوست را آسیاب کرده و در 100 گرم آب ریخته و آنقدر بجوشانید که دو سوم آن باقی بماند .

شربت شیرین بیان : ریشه شیرین بیان بدونپ وست را آسیاب کرده و با آب مخلوط کرده و آنقدر بجوشانید تا غلیظ شود

تکه های شیرین بیان : مانند آب نبات می توانید در دهان گذاشته و بمکید .

 

مضرات

استفاده زیاد از شیرین بیان برای طحال مضر است و اگر می خواهید از شیرین بیان برای برطرف کردن بیماری و برای مدت طولانی استفاده کنید بهتر است آنرا با کتیرا بخورید

محل رویش

 

حومه امامقلی - امام باد و قدمگاه - کوههای شاه جهان

پیاز

تاریخچه

پیاز یکی از قدیمی‌ترین گیاهان زراعی بوده که از هزاران سال قبل ، به عنوان طعم دهنده غذاها و همچنین دارو از آن استفاده می‌شده است. قدیمی‌ترین منابع کشف شده از سومریان بدست آمده که نشان می‌دهد، سومریان که در عراق امروزی می‌زیسته‌اند، تقریبا 2600 قبل از میلاد مسیح از این گیاه استفاده می کرده‌اند. در نسخه‌های کتب قدیمی مصر که نوشته‌های خود را روی پاپیروس می‌نوشتند، از اثرات دارویی پیاز سخن به میان آمده است. آنها عقیده داشتند که مصرف پیاز به همراه غذا انرژی بیشتری به فرد می‌دهد.

ساختمان پیاز

این گیاه دو ساله بوده که در سال اول ، اندامهای رویشی آن بوجود می‌آیند و در سال دوم اندامهای زایشی ایجاد می‌شود که تولید تخم می‌کنند. برگهای گیاه پیاز توخالی و لوله‌ای شکل هستند. ساقه آن که ارتفاعش بین 60 سانتیمتر تا یک متر می باشد هم توخالی است که در بخش پایینی ، ساقه کمی متورم شده است.

پیاز دارای یک ساقه پهن زیر زمینی به قطر چند متر می‌باشد که در سطح بالای این ساقه ، برگهای پیاز که کلروفیل خود را از دست داده‌اند و به مخزن غذایی گیاه تبدیل شده‌اند قرار گرفته‌اند. ریشه پیاز از قسمت زیرین این ساقه خارج می‌شود. در وسط این ساقه زیر زمینی ، نقطه رویشی پیاز که به عنوان جوانه انتهایی ساقه هوایی می‌باشد قرار دارد که در این قسمت ، ساقه گل دهنده و برگ سبز بوته پیاز ظاهر می‌شود که به رشد خود ادامه می‌دهد.

بو و خاصیت اشک آوری پیاز

بوی پیاز مربوط به مواد گوگردی فراری است که در هنگام تقطیر در حرارت معمولی اتاق تجزیه می‌گردند. به همین دلیل طعم پیاز پخته در مقایسه با پیازهای خام بسیار ملایم‌تر است. پیاز سفید معمولا ملایم‌تر از پیازهای قرمز و زرد است، به این دلیل که از این مواد گوگردی کمتر دارد. اغلب پیازهایی که در نواحی مرطوب رشد می‌کنند، دارای مواد گوگردی کمتری بوده و در نتیجه ملایم‌ترند.

زمانی که پیاز را به مدت چند ماه در انباری قرار می‌دهیم، پیاز به دلیل این که آب و یا هیدرات کربن خود را از دست می‌دهد، به تدریج تندتر می‌شود. مواد گوگردی پیاز ، خواص مختلفی از خود نشان می‌دهند که یکی از آنها اشک آور بودن است. اگر چه ما معمولا اشک آوری پیاز را دوست نداریم و باعث ناراحتی ما می‌شود، این خاصیت پیاز آن را در برابر موجودات ریز زنده خارجی حفاظت می‌نماید. البته روش‌هایی برای کاهش اشک آوری پیاز وجود دارد. برای مثال ، قرار دادن پیاز در یخچال یا پوست کندن پیاز در آب روان. 

       

نگهداری از پیاز

مناسب‌ترین محل برای انبار نمودن پیاز ، سردخانه است که به این وسیله می‌توان در مدت انبار کردن پیاز ، آن را از انواع تغییرات حفظ کرده و همچنین از انواع آفت از جمله قارچها ، باکتریها ، ویروسها و... محافظت نمود. به علاوه از آنجا که قرار دادن پیاز در مکان گرم سبب سبز شدن، ساقه زدن و کم وزن شدن خود پیاز می‌شود، با قرار دادن آن در سردخانه از این آسیبها محافظت خواهد شد.

سمی بودن پیاز

گاهی بر اثر مصرف زیاد پیاز ، عوارض مسمومیت بروز می‌کند. در انسان پس از مصرف زیاد پیاز ، چه خود پیاز و چه فراورده‌های دارویی تولید شده با آن ، ممکن است مسمومیت خفیف یا شدید بوجود آید. این فساد پیاز می‌تواند ناشی از عدم رعایت قوانین لازم جهت کاشت ، داشت یا برداشت گیاه ، نگهداری نامناسب در انبار باشد. علایم مسمومیت با خوردن پیاز عبارتند از: کم خونی و بیماری زردی که در نتیجه همولیز خون حادث می‌شود و احساس بوی تند از ادرار یا هوای بازدم فرد مسموم که تشخیص مسمومیت را ساده می‌کند. بنابراین لازم است همانطور که سالم بودن گیاه را در نظر می‌گیریم، مقدار مصرف پیاز را هم مد نظر داشته باشیم و در خوردن آن، زیاده‌روی نکنیم. 
                                       

مواد غذایی تهیه شده با پیاز

در تهیه غذاهای مختلف از انواع پیاز استفاده می‌کنند. این ماده غذایی ، عطر و طعم خوبی به غذاها می‌دهد. همچنین پیاز را در تهیه انواع ترشی از جمله پیاز ترشی و پیاز شور و برای درست کردن انواع سالاد بکار می‌برند. در تهیه انواع ساندویچ هم پیاز یکی از اجزای مهم محسوب می‌شود.

اثرات درمانی گیاه پیاز

• از مخلوط آب پیاز با عسل ، شربتی تهیه می‌کنند که مصرف روزانه سه قاشق غذاخوری از این شربت ، در درمان سرماخوردگی ، آسم، برونشیت و نارساییهای کلیه و عفونتهای مجاری ادرار بسیار مؤثر است.
  
  
• پیاز خام ، پ.هاش مواد داخل معده را بالا می‌برد و باعث تشدید فعالیت دستگاه گوارش می‌شود. خوردن پیاز ترشحات معده را تنظیم نموده و اشتها را زیاد می‌کند.
  
  
• خوردن پیاز همراه با غذاهای چرب ، مخصوصا در مهمانیها یا مسافرتها ، سبب هضم چربی شده و همچنین ناراحتیهای حاصل از آشامیدن آب تصفیه نشده در مناطق مختلف مسافرت را کاهش می‌دهد. این امر به دلیل آن است که پیاز خاصیت آنتی بیوتیک داشته و قادر است میکربها را نابود سازد.
  
  
• بو کردن آب پیاز بویژه زمان پوست گرفتن آن ، برای بهوش آمدن فردی که سست یا بیهوش شده و همچنین برای رفع تشنج ، بسیار مفید است.
  
  
• مصرف پیاز پخته به همراه کره برای رفع یبوست و برطرف نمودن نفخ معده بسیار مفید است.
  
  
• برای برطرف نمودن آبسه زیر پوست ، ورم چشمها و پلکها ، از بین بردن دردهای گوش ، سردرد و درد دندان ، پیاز بسیار مفید است.

آلوئه ورا یا «صبرزرد» Aloe Vera ، گیاه درمانگر

اسامی دیگر گیاه صبرزرد (آلوئه ورا)، “صبر تلخ” یا “شاخ بزی” است که در استان بوشهر با نام‌های محلی گل سگله، گل قبر یا چادروا شناخته می‌شود.نام های دیگر این گیاه “لاله بیابان”  و «گیاه جاودانگى»، «گیاه دارویى»، «گیاه ملکه» است.گیاه صبر زرد دارویی با نام علمی ‪ Aloe Vera‬از جمله گیاهان دارویی با ارزش دنیا است که در فضای باز و در برخی مناطق دیگر کشور در گلخانه کاشت می‌شود.صبر زرد گیاهی است با ظاهر بوته‌ای انبوه، پایا، همیشه سبز، شاداب و پر طراوت و ارتفاع حدود ‪ ۶۰‬سانتی متراست که دارای ساقه چوبی کوتاه به ضخامت ‪ ۵‬الی ‪ ۱۰‬سانتی متر و برگ‌های نیزه‌ای شکل که مستقیما به محور ساقه متصل هستند می‌باشد.

گیاه دارویی صبر زرد با اقلیم جنوبی کشور ایران سازگار است و به خوبی در استان‌های جنوبی که دارای منابع آبی کمی هستند قابل پرورش است.

این گیاه بومی مناطق گرم و خشک است که در استان‌های جنوبی کشور ایران به خصوص استان بوشهر و استان هرمزگان رشد می‌کند.

Aloe Vera چیست؟

این گیاه، خاص مناطق آفریقایى است که به آن زنبق بیابانى یا صحرایى هم مى گویند. در برخى کشورها با نام هایى چون «گیاه جاودانگى»، «گیاه دارویى»، «گیاه ملکه» و… نیز نامیده مى شود.
وقتى برگ آن بریده شود، ژلى از داخل گیاه خارج مى شود که اثر دارویى خارق العاده اى دارد. نام این گیاه از زبان عربى به سایر زبان ها آمده است. در زبان عربى Aloe به معناى «تند و تیز و تلخ» است. علت این نامگذارى به طعم و مزه مایع داخل برگ گیاه مربوط مى شود. نخستین بار مصرى ها این گیاه را براى درمان زخم ها، سوختگى ها و عفونت ها به کار مى گرفتند. پس از آنها یونانى ها، اسپانیایى ها و آفریقایى به شیوه ها و منظورهاى مختلف از این گیاه استفاده مى کردند. براى مثال شکارچیان آفریقایى از ژل آن بر بدن خود مى مالیدند تا عرق نکنند و بدنشان بوى بد نگیرد!

از دهه ۱۹۳۰ به بعد تحقیقات علمى و وسیعى بر روى ترکیبات و خواص دارویى این گیاه انجام شد و دریافتند ژل صاف شده این گیاه قدرت عجیبى در درمان زخم ها و سوختگى ها دارد.

معرفی گیاه:

 Aloe vera یک گیاه بادوام با گلهای زرد است. برگهای سخت آبدار و نیزه ای این گیاه به طول ۲۰ اینچ رشد می کند و طول کل گیاه تا ۴ پا می رسد. تنها برگهای این گیاه ارزش دارویی دارند، اما بخشهای مختلف برگها نیز برای اهداف گوناگونی مورد استفاده قرار می گیرند. ژله شفاف و سفتی از قسمتهای داخلی برگ ترشح می شود. بین این ژله و پوست بیرونی برگ سلولهای خاصی حاوی مایع زردرنگ تلخ قرار دارد. وقتی که این مایع خشک می شود، سبب تولید شیره Aloe می شود. آلوئه از خانواده سوسن است این گیاه با ظاهرى شبیه به کاکتوس، گیاهى دائمى، گوشتى و آبدار است  .گیاه آلوئه Aloe که به نام شاخ بزی معروف است، در منزل و آپارتمان قابل نگهداری است. آلوئه­ورا Aloe vera گونه­ وحشی این خانواده است که گرچه زینتی نیست اما معروف و پر بهاء است و یکی از منابع بسیار خوب مواد دارویی و بهداشتی است.

آلوئه ساپوناریا گونه دیگری از گیاه آلوئه است که برگ­های گوشتی، مثلثی شکل با نقش و نگارهای سبز رنگ پریده دارد. این گیاه بسیار زیبا بوسیله قلمه­های ساقه تکثیر می­شود و آن را در یک محیط پر نور پرورش می­دهند.آلوئه فِرَگرَنس یا آلوئه برگ درشت، و آلوئه درختی از دیگر انواع گیاه آلوئه بشمار می­روند.در میان آلوئه‌ها سایوناریا و آلوئه آربورسنس Aloe arboresence در منزل کشت و کار مناسب­تر و سریعتری دارند.

تکثیر گیاهان آلوئه بوسیله قلمه، ساقه و بذر امکان­پذیر است. گیاه آلوئه شاخه گل ­دهنده زیبا با گل­های نارنجی دارد وقتی گل­های نارنجی به بذر تبدیل می­شوند، قابل رویش و جوانه زدن هستند. آلوئه ­ورا Aloe vera بوسیله تقسیم بوته و بذر تکثیر می‌شود. در آلوئه‌های دیگر امکان بوجود آمدن پا جوش در روی ریشه­های اصلی­ کمتر از گیاه آلوئه­ ورا است.

تاریخچه :

آلوئه ورا سابقه ای بسیار طولانی و درخشان دارد. اولین گزارش مکتوب که در آن به آلوئه ورا شده است متعلق به چهار هزار سال پیش از میلاد مسیح است و در غارنوشته ها و کنده کاری های روی ظروف در معابد باستانی مصر کشف شده است. در افسانه های به جای مانده از مصر باستان آمده است که آلوئه گیاهی چنان گرامی بوده که افراد برای حضور در مراسم پس از مرگ یک فرعون باید تحفه ای از برگ های آلوئه ورا تقدیم می کردند. داستان هایی نیز درباره استفاده کلئوپاترا و نفرتی تی از آلوئه ورا، عسل و شیر برای حفظ زیبایی افسانه ای شان گفته می شود.کلئوپاترا ملکه مصر پوست خود را هر روزه با آن ماساژ می داد که از شر آفتاب مصر در امان باشد وحتی مصریان آنرا برای مومیائی مردگان خود بکار می بردند . در کتاب مقدس نام این گیاه به کرات آمده است . اولین گزارش مکتوب که در آن به آلوئه ورا شده است متعلق به چهار هزار سال پیش از میلاد مسیح است و در غارنوشته ها و کنده کارى هاى روى ظروف در معابد باستانى مصر کشف شده است. در افسانه هاى به جاى مانده از مصر باستان آمده است که آلوئه گیاهى چنان گرامى بوده که افراد براى حضور در مراسم پس از مرگ یک فرعون باید تحفه اى از برگ هاى آلوئه ورا تقدیم مى کردند.اما مصریان باستان تنها ملتى نبودند که آلوئه ورا را مى شناختند براساس منابع قدیمى ارسطو یکى از طرفداران بسیار معتقد خواص آلوئه ورا بوده است.

اما مصریان باستان تنها ملتی نبودند که آلوئه ورا را می شناختند براساس منابع قدیمی ارسطو یکی از طرفداران بسیار معتقد خواص آلوئه ورا بوده است. او رایزن الکساندر کبیر نیز بوده است. قدر و ارزشی که او برای آلوئه ورا قائل بود چنان بوده است که در سال ۳۳۳ قبل از میلاد الکساندر را متقاعد کرد جزیره سوکوترا در اقیانوس هند را تصرف کند. این جزیره به دلیل رویش آلوئه در آن شهرت داشت و در آن زمان برای درمان زخم های سربازان در سپاه الکساندر از آلوئه ورا استفاده می شد.

گونه شناسی:

اکسید معجزه آسای آلوئه ورا گیاه «آلوئه ورا» گیاهی است که به طور عمده در مناطق خشک رشد می کند. آلوئه ورا با اینکه به خانواده زنبق تعلق دارد اما در ظاهر شباهت بسیار زیادی به کاکتوس دارد. در بین بیش از ۲۴۰ گونه آلوئه ورا چهار نمونه آلوئه ورا تشخیص داده شده که دارای ارزش غذایی هستند.                                             

                                                                                   

نام آلوئه ورا در لغت به معنای «ماده تلخ درخشان» که از کلمه عربی «آلوئه» گرفته شده است. آلوئه از خانواده سوسن است این گیاه با ظاهری شبیه به کاکتوس، گیاهی دائمی، گوشتی و آبدار است که حداکثر حدود دو متر ارتفاع دارد با برگ های پهن تیغ دار. اگر تیغ هایی را که در لبه برگ ها قرار دارند جدا کنیم از جای خالی آنها ژلی ترشح می شود که تمام خواص گیاه در آن نهفته است. از آلوئه که امروز در تمام دنیا کاشته می شود برای درمان گستره وسیعی از بیماری ها از انواع میگرن گرفته تا سوءهاضمه، درمان جوش و سوختگی استفاده می شود.
ژل آلوئه برای درمان بسیاری از بیماری ها مفید است، از آن جمله می توان به درمان اگزما و سایر مشکلات و حتی عفونت های پوستی، سرمازدگی، سوختگی، ترمیم جای عمل سزارین، هموروئید و انواع دیابت اشاره کرد.
آلوئه ورا در طب سنتی ۵ هزار ساله هندی، آیورودا نیز به همین ترتیب ارزشمند شمرده می شود. تمدن های یونانی، رومی، آفریقایی، مایایی، سرخپوستان آمریکایی و چینی نیز آلوئه ورا را گرامی می داشتند و مسلمانان هنوز هم در بسیاری از نقاط جهان در بازگشت در سفر حج برگ های آلوئه ورا را بالای در خانه هایشان آویزان می کنند.

اگرچه آلوئه ورا هزاران سال است که نقش مهمی را در پزشکی سنتی ایفا می کند اما از کشف خواص بی بدیل آن توسط طب مدرن امروزی زمان زیادی نمی گذرد. اغلب مردم به عنوان یکی از مواد سازنده محصولات آرایشی مثل ضدآفتاب ها، مرطوب کننده ها و کرم های سوختگی با آلوئه ورا آشنا هستند. اما امروزه حضور رو به فزونی آلوئه در محصولات متعدد و متنوعی را شاهد هستیم. تولیدکنندگان شامپو مدعی هستند که اسیدیته معادل ۵/۴ این گیاه آن را برای ساخت انواع شامپو و نرم کننده ایده آل کرده است. در حالی که متخصصین تغذیه نیز مصارف خوراکی آلوئه ورا را به اندازه مصارف خارجی آن مفید و متعدد می دانند و آن را به اشکال مختلف از جمله عصاره، ژل، کپسول و پودر عرضه می کنند.

 ترکیب شگفت آور این گیاه چیست؟

باید گفت در کمال شگفتی ۹۶ درصد ساختمان ژل آلوئه ورا از آب تشکیل شده است. ۴ درصد باقی مانده اما حاوی مواد فراوانی است که ۷۵ نوع آن شناخته شده اند. ترکیباتی که در ژل آلوئه یافت شده اند از پلی ساکاریدها هستند که قادر به کاهش و ترمیم التهاب هستند. این ترکیب همچنین دارای ویژگی آنتی باکتریال و ضدمیکروب است. آنتی اکسیدان هایی در قالب ویتامین های آ، ب، ث، ای، آمینواسیدها، روی و اسیدهای چرب ضروری نیز در این ترکیب یافت می شوند. کلسیم و آلوئین نیز در آلوئه ورا موجود هستند، آلوئین ملینی بسیار قوی است.

                                                                                      

حدود ۹۶ درصد از وزن آن را آب تشکیل داده است و مابقى شامل چربى هاى ضرورى آمینواسیدها، ویتامین ها، املاح، آنزیم وگلیکوپروتئین است!

این گیاه حداقل داراى ۳ اسید چرب با خاصیت ضدالتهابى است که براى معده ، روده کوچک و روده بزرگ مفید است.

ویتامین هاى تشکیل دهنده آن عبارتند از ویتامین C ، B۱۲ ، B۶ ، B۲ ، B۱ ، A و E. «آلوئه ورا» با خاصیت اعجاب انگیز خود مى تواند تمام اسید آمینه هاى ضرورى بدن را در اختیار شخص مصرف کننده قرار دهد.

هیچ چیز این گیاه به تنهایى شگفت انگیز و خارق العاده نیست. بلکه همراهى و یک جا جمع شدن تمام مواد مورد نیاز بدن از گروههاى مختلف غذایى است که آن را منحصر به فرد کرده است. تجمع این مواد در درون یک گیاه واحد را مى توان به جمع شدن تعدادى نوازنده در یک گروه بزرگ موسیقى تشبیه کرد. (همان طور که هر کدام آنها، هرگز و به تنهایى اثر و جاذبه اجراى گروهى و دسته جمعى را ندارند.)

ژل Aloe حاوی گلیکوپروتئین است که از تورم و درد جلوگیری و روند بهبود را تسریع می کند و همچنین حاوی پلی ساکارید است که رشد و ترمیم پوست را تحریک می کند. “آنتراکوئین” موجود در شیرة Aloe به عنوان مسهل مؤثر عمل می کند. این مواد شیمیایی در مقادیر کم، می توانند از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری کنند.از ژل Aloe برای درمان زخمهای درونی و بیرونی نیز می تواند استفاده کرد. این ماده روند درمان بسیاری از جراحات پوستی از جمله زخمها، سوختگیها و یخ زدگی را تسریع می کند.

شیرة ‌این گیاه مسهل مفیدی است، اما چون می تواند سبب گرفتگی دردناک عضلات شود، غالباً استفاده نمیشود. با میزان مصرف کمتر، شیرة Aloe می تواند از سنگ کلیه پیشگیری یا اندازة سنگ را کوچکتر کند. این ماده به عنوان تسهیل کننده دفع مدفوع به ویژه در افرادی که مبتلا به وبواسیر هستند ماده مفیدی است.

عصارة Aloe شکل ژل این گیاه است که مصارف داخلی دارد و چون دارای خواص ضد میکروبی است، از آن برای درمان عفونتهای میکروبی مجاری معده ای-روده ای نیز می توان استفاه کرد. چون این ماده اسیدهای معده را که سبب تشدید زخمها میشود کاهش می دهد برای درمان زخمهای معده نیز مؤثر است.تحقیقات اخیر نشان داده که “مانوز استیله” به عنوان یک ترکیب ضد ویروسی، دارای خواص درمانی ضد ویروس ایدز است. مانور استیله خود ویروس را مورد حمله قرار می دهد اما مهمتر اینکه، میزان تأثیر AZT را (یک داروی مؤثر در درمان عفونت ویروس HIV) تا حد زیادی بالا میربرد. اگر این ترکیب دارویی با Aloe مصرف شود، میزان AZT مورد استفاده برای HIV را می توان تا ۹۰% تقلیل داد که این امر از هزینه ها و عوارض جانبی AZT تا حد زیادی خواهد کاست.

ژل خوراکی آلوئه ورا شامل بیش از ۷۵ مواد مغذی از لحاظ غذایی و ۲۰۰ ترکیب فعال، ۲۰ نوع ماده معدنی، ۱۸ آمینو اسید و ۱۲ نوع ویتامین است. این ژل بی نهایت مطبوع است.

در منابع دارویی فهرست مصارف آلوئه ورا تقریباً به اندازه فهرست مواد تشکیل دهنده آن طویل است. از بارزترین خواص آلوئه ورا جلوگیری از ضایعات پوستی و ترمیم آنها است. مصرف خوراکی آلوئه ورا نیز به گوارش غذا کمک می کند، سلامتی قلب و عملکرد کبد را بهبود می بخشد، قند و کلسترول خون را کنترل می کند، تولید انرژی را افزایش داده، درد مفاصل را تسکین می دهد، شش ها را پاک می سازد، سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند و زخم ها و جراحات را ترمیم می نماید. اما با وجود خواص بسیار آلوئه ورا و با آنکه تاکنون هیچ عوارضی از مصرف آن گزارش نشده است پزشکان مصرف خوراکی آن در طول دوران بارداری و شیردهی را برای خانم ها منع می کنند. آلوئه ورا چنان خواص چشمگیر و متعددی دارد که نام ها و القاب زیادی برای خود کسب کرده است از جمله: گیاه درمانگر، گیاه سوختگی، دکتر گلدانی و گرز بهشتی.

 در حال حاضر محصولات مختلفی از این گیاه در صنایع مختلف غذایی، آرایشی و بهداشتی دارویی در دنیا تولید و عرضه می‌شود.

در حال حاضر این گیاه دارویی در صنایع مختلف غذایی شامل انواع نوشابه‌ها، کمپوت، دوغ و غیره و همچنین در صنایع آرایشی و بهداشتی شامل انواع کرم‌ها، لوسیون‌ها، شامپوها، صابون‌ها، شوینده‌ها و در صنایع دارویی در کپسول ها، قرص‌های جوشان و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اندام مورد استفاده این گیاه دارویی برگهای آن است.

مرور کلی خواص داروئی :

صبر زرد از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است شیرابه آن به مصرف طبی می رسد .

۱)تقویت کننده بدن است

 ۲)یبوست را برطرف می کند و روده ها را تمیز می کند

 ۳)برای معالجه آسم مفید است

۴)سوء هاضمه را برطرف می کند

 ۵)در معالجه صرع مفید است

 ۶)اثر ضد کرم درد

 ۷)خون را تصفیه می کند

۸)برای برطرف کردن خارش ناشی از گزیدگی حشرات شیرابه آنرا روی پوست بمالید

 ۹)اگزما را درمان می کند

 ۱۰)برای معالجه اسهال خونی مفید است

 ۱۱)برای رفع ریزش مو ، شیرابه آنرا به سر مالیده و موها را با آن ماساژ دهید

 ۱۲)گرفتگی کبدی را برطرف می کند

 ۱۳)برای التیام زخم ها شیرابه آنرا روی زخم بمالید

 ۱۴)صبر زرد بهترین کرم مرطوب کننده است برگها را بشکنید و ژله آنرا به پوست بمالید

 ۱۵)مبتلایان به بیماری قند می توانند با مصرف این گیاه قند خون خود را کنترل کنند

 ۱۶)برای شستن چشم و زخم ها شیرابه صبر زرد را با آب مخلوط کرده و استفاده کنید

خواص درمانی گیاه صبر زرد :

قرنهاست که برگ‌های گیاه صبر زرد به طور گسترده‌ای در کشورهای مختلف به عنوان دارو مصرف می‌شود اثرات درمانی مختلفی که برای این گیاه عنوان شده غالبا بر اساس سابقه طب سنتی است اما مطالعات بالینی نیز در سالهای اخیر روی آن صورت گرفته است.

در یک مطالعه گسترده استفاده موضعی از ژل این گیاه موجب التیام زخم‌های به جا مانده از آکنه روی صورت شد.

این گیاه دارویی در درمان آرتریت، آسم، سندرم خستگی مزمن، سوء هاضمه و اختلالات روده‌ای، اختلالات پوستی، آسیب‌های ورزشی و زخم‌های داخلی و خارجی اثر بخش است.

ژل گیاه صبر زرد بصورت موضعی برای درمان سوختگی‌های خفیف، آفتاب سوختگی، بریدگی ها، آکنه و التهاب مخاط دهان کاربرد دارد.

کاربرد موضعی الوئه ورا بر روی زخم‌های جراحی مجاز نیست زیرا بهبود زخم‌ها را به تاخیر می‌اندازد.

برگ بوته‌های گیاه دارویی صبر زرد یا آلوئه ورا معمولا بعد از گذشت دو سال از زمان کاشت و هنگامی که بوته‌ها به اندازه کافی رشد کردند برداشت می‌شود.

جزیره قشم به دلیل قرار گرفتن در منطقه گرمسیری یکی از مکانهای مناسب و دارای پتانسیل بالا برای تولید گیاه معجزه‌آسای “آلوئه‌ورا” است.

آلوئه ورا از جمله گیاهانی است که در صفر درجه می‌میرد و محیط رشد آن معمولا باید بالاتر از دو درجه باشد و به‌همین دلیل‌مناطق جنوبی کشور که درجه حرارت دراین مناطق به صفر درجه‌نمی‌رسد از مناطق مستعد برای تولید این گیاه محسوب می‌شوند.

این گیاه از جمله گیاهانی است که یک سال کاشته می‌شود و تا شش سال مورد استفاده قرار می‌گیرد، بیماری این گیاه نسبت به دیگر گیاهان بسیار کم است و آب بسیار ناچیزی مصرف می‌کند.

براساس مطالبی که توسط دانشگاه فلوریدا منتشر شده ، منشاء این گیاه که به علت رویش آن در مناطق بیابانی به ” لاله بیابان ” مشهور است آفریقا بوده و در ایران باستان از آن استفاده می‌شد.

در کشورهای کارائیب آلوئه‌ورا فقط به‌صورت برگ فروخته می‌شود و در خانه‌ها مردم به عنوان کمکهای اولیه از آن نگهداری می‌کنند.

یکی از دلایلی که این گیاه از آفریقا به مناطق دیگر جهان منتقل شده است موثر بودن آن در درمان برخی بیماریها بود و مسافرانی که با لنجها به سفر دریایی می‌پرداختند این گیاه را به‌ عنوان کمکهای ‌اولیه به‌همراه خود می‌بردند.

آلوئه ورا دارای هورمونها و ترکیباتی است که بلافاصله زخم را ترمیم می کند و برای بیماریهای گوارشی از جمله زخم معده موثر است.

هم اینک ‪ ۲۰۰ماده دارویی از گیاه آلوئه‌ورا تولید شده است و از پوست آن نیز مواد آنتی کانسر جدا شده است.

به‌گفته برخی اساتید و متخصصان از این گیاه به عنوان یک داروخانه در یک گیاه نام برده می‌شود و به همین دلیل است که این گیاه تا این اندازه اهمیت پیدا کرده است.

هم‌اینک کمپانیهای بسیاری در جهان از آلوئه‌ورا در تولید صنایع غذایی،مربا، نوشابه‌ها، کنسرو، ماست و دوغ، ژله، مارمالاد، سوپهای آلوئه‌ورا، مربا، چای، بستنی، عسل، ترشی، تافی، نان، ماکارونی، برنج و چای استفاده می‌کنند.

از محصولات آلوئه‌ورا در صنایع بهداشتی از جمله تولید دستمال کاغذی و پوشک بچه به علت حساس بودن پوست بچه‌ها و ترمیم سریع پوست آنها ، استفاده می‌شود.

برای استفاده تجاری‌از این گیاه باید مسیر درست کار کردن آن را بدانیم یعنی به عنوان یک سرمایه‌گذار باید ببینیم که‌در چه مناطقی چه محصولاتی و چگونه باید تولید کنیم و برای کشت تجاری نیز باید کشاورزانی که خواستار فعالیت در این زمینه هستند، آموزشهای لازم را طی کنند.

مرکز پژوهشهای بیوتکنولوژی خلیج فارس در جزیره قشم ایران ، تنها عضو منطقه خاورمیانه این انجمن است که مقر آن در تکزاس آمریکا می‌باشد.

دانشمندان اسپانیایی از گیاه آلوئه ورا ژلی ساخته‌اند که می‌تواند عمر نگهداری میوه‌ها را طولانی‌تر کند.

‪ ، medlineplus.comبا استفاده از این ژل می‌توان میوه‌ها را پوشاند و زمان نگهداری آنها را با حفظ تازگی و بدون تغییرات شیمیایی طولانی‌تر کرد.

از ژل آلوئه ورا برای درمان سوختگی و التهابات و حساسیت‌های پوستی استفاده می‌شود.

محققان اسپانیایی می‌گویند با استفاده از این ژل خوردنی می‌توان میوه‌ها را تازه نگه داشت.

این ژل که طعم و ظاهر غذاها را تغییر نمی‌دهد می‌تواند به صورت یک پوشش کاملا طبیعی و بی‌ضرر جایگزین مواد نگهدارنده مصنوعی شود که بعد از برداشت میوه‌ها به آنها اضافه می‌شود

                                                                       

 ۵ دلیل عمده برای مصرف ژل آلوئه ورا:

 ۱) قالب های ساختاری بدن: آمینواسیدها، اجزا و قالب های ساختار بدن ما هستند. هشت آمینو اسید ضروری وجود دارد که در بدن ما ساخته نمی شود. نوشیدن مداوم و منظم آلوئه ورا به شما اجازه می دهد به واسطه تأمین طبیعی آمینو اسید های ضروری بدن، سلامتی خود را حفظ کنید. آلوئه ورا تنها گیاهی است که آمینو اسید های مشابه و ضروری بدن را می سازد.

 ۲) ضدالتهاب و عصبانیت: ژل آلوئه ورا دارای ۱۲ ماده اصلی است و بررسی ها نشان داده که بدون هیچ عارضه ای از عصبانیت و التهاب جلوگیری می کند و همچنین آلوئه ورا سبب تحرک ماهیچه ها و صحت کارکرد مفاصل می شود.

۳) ویتامین های موجود در آلوئه ورا: ژل آلوئه ورا شامل ویتامین های A، B۱، B۲، B۶، B۱۲، C، E اسید فولیک و نیاسین است. بدن انسان به سادگی نمی تواند بعضی از این ویتامین ها را ذخیره کند، بنابراین نیاز داریم که در رژیم غذایی خود همواره این ویتامین ها را به طور مکمل بگنجانیم.

 ۴) میزان مواد معدنی: بعضی از مواد معدنی در آلوئه ورا یافت شده است که شامل کلسیم، سدیم، آهن، پتاسیم، کلر، منگنز، مس و روی است. نوشیدن ژل آلوئه ورا یک راه طبیعی و سالم برای تأمین نیازمندی های بدن است.

 ۵) بهداشت و سلامت دندان : آلوئه ورا با وجود موادی که در خود دارد بی نهایت برای سلامت دهان و لثه مفید است. دندانپزشکان بر اثرات آلوئه ورا بر دهان و لثه و استفاده از آن بسیار توصیه می کنند

صبرزرد» در جزیره قشم :

تاریخچه گیاه «آلوئه ورا» یا «صبرزرد» و اثرات دارویی آن به ۶ هزار سال قبل باز می گردد. از گذشته های دور، ژل این گیاه برای درمان زخم های عفونی و ترمیم سوختگی و بریدگی مورد استفاده بوده است.
با پیشرفت علم دارو سازی و شناخت خواص دارویی گیاهان در نیمه قرن بیستم، ماده مسهل حاصل از عصاره برگ آلوئه شناخت شد و سالیان طولانی این گیاه برای استخراج مسهل قوی آن در جزایر کارائیب بطور مصنوعی کاشته می شد. براساس اظهار نظر سالخوردگان قشمی، گیاه آلوئه ورا یا «صبر زرد» از سالیان طولانی در جزیره قشم وجود داشته است و خاستگاه آن آفریقا است. به نظر می رسد، در طی قرون گذشته این گیاه توسط بازرگانان یا جهانگشایان به جزیره قشم حمل شده و با سازگاری با شرایط آب و هوای قشم و به علت اثرات شفابخش آن به گیاه معجزه گر مشهور شده است.

«صبر» نام فارسی آن است و صرفنظر از مصارف درمانی آن توسط افراد بومی، آن را روی قبرها می کارند و نشانه ای از محل خاکسپاری کسی است که فوت شده است . برگزیدن نام صبر برای این گیاه نیز احتمالاً ایجاد آرامش و صبر برای بازماندگان است. در جزیره قشم تراکم بسیار زیاد گیاه را در قبرستان قدیم شهر «سوزا» به صورت چند هکتار فشرده که عملاً قبرها را کاملاً در بر گرفته است، می توان مشاهده کرد.

آلوئه ورا نخستین بار با ارزش دارویی «ترمیم کننده زخم سوختگی و نیش حشرات» معرفی شده و اکنون صرفنظر از مصرف گسترده در تمامی مواد آرایشی، بهداشتی و داروهای ترمیمی، جایگاه مصرفی و سیعی را در نوشابه ها و مواد غذایی به دست آورده است. آلوئه و را گیاهی است که برای ماندن و رشد به حداقل آب نیاز دارد و در خاک های شور و ساحلی به آسانی رشد و پرورش می یابد و نسبت به آفات و بیماری ها مقاوم است. بر اساس تجارب پژوهشی، مرکز پژوهشی های بیوتکنولوژی خلیج فارس منطقه آزاد قشم، کارخانه تولید صنعتی آن را با ظرفیت سالانه ۲۰۰ تن ژل و پودر آلوئه طراحی و تدوین و دانش فنی آن را به یک شرکت خصوصی واگذار کرده است.

پشتوانه این واحد صنعتی ، کشت و پرورش آلوئه به مساحت ۵۰ هکتار است که ۵ هکتارتوسط «منطقه آزاد قشم کاشته شده و ۱۵ هکتار آن توسط شرکت خریدار دانش فنی در دست آماده سازی برای کاشت است و لازم است ، ۳۰ هکتار دیگر نیز توسط مردم جزیره کاشته می شود. تکثیر آلوئه ورا به صورت تولید پاجوش و کاشت بذر است. در بسیاری از موارد هر بوته تا ده پاجوش تولید می کند.

این گیاه پایدار و چند ساله است و هر سه ماه یک بار می توان از هر بوته ۳ تا ۴ برگ کناری برداشت و برای استخراج محصول در کارخانه مورد استفاده قرار دارد. توسعه کاشت «آلوئه ورا» توسط مردم جزیره قشم صرفنظر از تأمین ماده اولیه کارخانه در دست احداث، زمینه ای مناسب برای ایجاد اشتغال بومی، ایجاد فضا سبز (در زمین های ساحلی و غیر قابل استفاده کشاورزی و بی نیازی آن به آب شیرین و آبیاری دایم) است. خواص متعدد دارویی شناخته شده در «آلوئه ورا» باعث شده است که آن را گیاه قرن بیستم بنامند.

بسیاری از محققان بر این اعتقاد هستند که خواص آلوئه و نقش دارویی آن در تحولات صنایع دارویی مشابه با شناخت آسپرین در قرن نوزدهم و مصرف آن توسط میلیون ها انسان برای کاهش تب، درد و تورم در سراسر جهان است. هزاران بیمار قلبی از آسپرین به عنوان ماده ممانعت کننده از بروز لخته خون استفاده می کنند.

مطالعات نشان داده است، آلوئه دارای حدود ۲۰۰ ماده مؤثر است. مواد آرایشی، بهداشتی، غذایی و نوشابه ها بزرگترین بازار بین المللی مصرف آلوئه به شمار می روند. کشورهای کره و ژاپن قدیمی ترین مصرف کننده گان آلوئه در طب سنتی خود هستند. در کره، ژل آلوئه در نوشابه ها با غلظت ۹۹ درصد مصرف می شود. این وضعیت در سنگاپور و مالزی نیز گسترش یافته است. استرالیا بالاترین مصرف آلوئه را دارد و با حضور ژاپنی ها در استرالیا بازار مصرف نوشابه های آلوئه نیز توسعه یافته است. مواد آرایشی طبیعی ۴درصد از ۱۶ میلیارد دلار بازار مواد آرایشی، بهداشتی را در اختیار دارد. تولید آنها سالانه ۱۲ تا ۱۵ درصد افزایش می یابد که سه برابر رشد توسعه سایر صنایع است.

نوشابه های حاوی ژل آلوئه در فروشگاههای عرصه کننده Helth food ارائه می شود که با طعم و رنگ های متفاوت وجود دارد.                                      

                                                 

مصرف آلوئه ورا و تغییرات تاریخى:

همان طور که ذکر شد نخستین بار این گیاه در کشور مصر مورد استفاده قرار گرفت. حدود سال ۱۵۵۲ پیش از میلاد بود که ملکه زیباى مصرى «کلئوپاترا» اعلام کرد زیبایى خود را مدیون استفاده از این گیاه معجزه گر است!!
شهرت این گیاه به همین جا ختم نشد! بلکه این گیاه باعث ایجاد جنگ و خونریزى هم شد!!
مى گویند وقتى اسکندر در سال ۳۳۳ پیش از میلاد مصر را فتح کرد، چیزهاى زیادى از قدرت شگفت انگیز درمانى آلوئه ورا شنید. به همین خاطر در جست وجوى آن به جزیره Socotra رسید و بدون کوچکترین معطلى ارتش را روانه آنجا کرد تا براى درمان زخم افراد سپاه خود از این گیاه استفاده کند.

موارد مصرف رایج این گیاه:

بسیارى از مردم با اثر دارویى این گیاه بر روى پوست بریده یا سوخته آشنایى دارند. گرچه مکانیسم دقیق آن مشخص نیست. اما تحقیقات نشان مى دهد که ۵ فاکتور طبیعى ضدالتهابى در آن موجود است که باعث رفع درد و بهبود زخم مى شود.

در مورد کسانى که از نظر هضم غذاى مصرفى با مشکل روبرو هستند نیز مصرف و نوشیدن آن پیش از هر وعده غذایى باعث تحریک شیره گوارشى و ایجاد جریان طبیعى آن و در نتیجه کمک به شکسته شدن موادغذایى جهت جذب توسط سلولها مى شود. از طرف دیگر از آن در درمان «آکنه» یا جوش هاى صورت هم استفاده مى شود. نوشیدن مایع «آلوئه ورا» قبل از غذا و یا مصرف ژل درمانى آن بعد از شست وشوى صورت و بدن براى سلامت پوست مفید است.

همچنین اشخاص مبتلا به سرطان که مشغول شیمى درمانى هستند، ادعا مى کنند مصرف این گیاه تهوع و سایر مشکلات مربوط به این درمان را مى کاهد.

نحوه مصرف:

بهترین نوع ژل Aloe شکلی است که تازه از گیاه گرفته شده باشد. بسیاری از افراد این گیاه را برای درمان سوختگیها و بریدگیهای جزئی در آشپزخانه خود نگه می دارند. این گیاه برای درمان کهیر و پیچک سمی نیز می تواند مؤثر واقع شود.به منظور استفاده از ژل Aloe، برگ آنرا به صورت طولی برش دهید و ژل داخل آنرا خارج سازید. سپس آنرا به صورت آزاد روی قسمت آسیب دیده بمالید.شیره Aloe از قدیم به عنوان مسهل مورد استفاده بوده است، اما در ایالات متحده مصرف چندانی ندارد. چون این ماده سبب بروز گرفتگیهای دردناک عضلات می گردد، لذا ابتدا مصرف سایر مسهل های گیاهی نظیر “کاسکارا و فلوس” توصیه میشود.

برای درمان سنگهای کلیه و به عنوان مسهل شیرة Aloe خشک را که در اندازه های ۰/۰۵ تا ۰/۲ گرم قابل دسترسی است، مصرف کنید.

برای درمان HIV، روزانه به میزان ۸۰۰ الی ۱۶۰۰ میلی گرم مانوز استیله مصرف کنید. این میزان از مادة مزبور، برابر با نیم تا یک لیتر آب Aloe است، هر چند میزان مانوز استیله می تواند در فرآورده های مختلف متفاوت باشد.

  نکات احتیاطی:

-  ژل Aloe برای استعمال خارجی ماده بی خطری است، اما در موارد نادری سبب واکنش آلرژیک می شود. اگر پوست شما تحریک می شود مصرف آنرا ادامه ندهید.ژل Aloe برای درمان زخمهای عمیق مؤثر نیست.

- شیره آن می تواند سبب گرفتگی یا اسهال روده ای شدید گردد،

- زنان باردار یا شیرده نباید این ماده را مصرف کنند زیرا ممکن است سبب انقباضهای رحمی گردیده و سقط جنین را تحریک کند. مصرف مسهل Aloe برای درمان بیماریهای معده ای- روده ای، انسداد روده ای، آپاندیسیت یا درد معده مبهم تجویز می شود.

-  این ماده ممکن است سبب تشدید اولسرها، بواسیر، دیورتیکولوز، التهاب دیورتیکول، کولیت یا سندرم روده تحریک پذیر (IBS) گردد.

- مصرف طولانی مدت این ماده سبب وابستگی به آن می شود یا تعادل الکترولیتی را مختل می سازد. این ماده ممکن است سبب تغییر رنگ ادرار به رنگ قرمز بی ضرر گردد. کودکان زیر ۱۲ سال نباید گیاه Aloe مصرف کنند.

ترکیبات شیمیایی:

صبر زرد موادی نظیر آلوئین ‌فامودین ، آنترا کیون ،‌ایزوباربالوئین و مقداری در حدود ۱۲ درصد صمغ می باشد .

تداخل های احتمالی: 

 مصرف طولانی و مزمن شیره Aloe می تواند سبب کمبود پتاسیم گردد که می تواند با پاره ای معالجات قلبی تداخل کند. احتمال کمبود پتاسیم در بدن در صورتی که شیره Aloe را با ادرار آورهای (مدرهای) تیازید، شیرین بیان یا کورتیکو استروئید مصرف کنید، بیشتر است.

مضرات : 

 صبر زرد اگر باندازه مصرف شود خطری ندارد ولی مقدر زیاد آن باعث اسهال خونی می شود ضمناً زنان شیرده نباید از آن استفاده کنند زیرا صبر زرد از طریق شیر و در بدن طفل می شود و ایجاد اسهال می کند . این گیاه نیز برای زنان حامله خوب نیست زیرا ممکن است باعث سقط جنین شود.

تاریخچه مصرف آن در قرن بیستم :
 
در سال ۱۹۳۵، استفاده بالینى از این گیاه براى درمان التهاب هاى پوستى (درماتیت) ناشى از اشعه x ثابت شد. در آن سال «نشریه رونتولوژى [رادیولوژى] آمریکا»، استفاده از این گیاه را براى این منظور توصیه کرد.به صورت سنتى، از پماد و شیره این گیاه براى درمان زخم ها، اگزما، بواسیر و حتى نابینایى استفاده مى کردند. اما امروزه در تحقیقات بالینى مستمرى که بر روى این گیاه انجام شده است، تنها بعضى از اثرات آن ثابت شده است. در کاهش درد سوختگى و ترمیم ناحیه سوختگى (البته سوختگى هاى درجه دو و سه مانند آفتاب زدگى و یا ناشى از اشعه) موثر است. مصرف خوراکى آن به عنوان مسهل کاربرد دارد. ژل این گیاه به دلیل داشتن آب فراوان و روغن موجود در خود، از خشک شدن پوست پیشگیرى مى کند، در نتیجه در ترمیم ناحیه سوختگى موثر است. همچنین به علت وجود درصد بالاى قند در ژل آن، چون باعث بالا رفتن خاصیت اسمزى مى شود از رشد باکترى ها جلوگیرى مى کند.برخى از تحقیقات حاکى از آن است که ماده «آنتروکینون» موجود در شیره گیاه، خواص ضدویروس، ضدباکترى و فعالیت ضدسرطانى دارد. ژل آن به صورت کرم ضدآفتاب، لوسیون و کرم آرایشى در آمریکا موجود است. اما برخى تحقیقات، از غیرموثر بودن آن در درمان حساسیت هاى پوستى و درمان سوختگى خبر مى دهند.ژل گیاه صبر زرد طبى، به صورت موضعى براى درمان سوختگى هاى خفیف، آفتاب سوختگى ها، بریدگى ها، آکنه، التهاب مخاط دهان و از بین رفتن پوست کاربرد دارد. در خصوص مصرف ژل این گیاه توصیه شده که کاربرد موضعى آن بر روى زخم هاى جراحى مجاز نیست چرا که بهبود زخم ها را به تأخیر مى اندازد. در خصوص تداخلات دارویى هنگام استفاده از این ژل، عنوان شده، اثرات پایین آورندگى قند خون گلى بن گلامید را به خاطر داشتن اثر ضدخون افزایش مى دهد و اثر ضدالتهابى هیدروکورتیزون استات را هنگامى که به عنوان یک حامل استفاده شود، افزایش مى دهد. در استفاده موضعى در آفتاب زدگى هاى سطحى و سوختگى هاى خفیف منعى وجود ندارد اما اکثر محققان پیشنهاد مى کنند، قبل از مصرف، مقدارى از کرم گیاه در جاى دیگرى از بدن مثلاً بر روى بازو استفاده شود تا در صورت عدم پاسخ حساسیتى، مورد مصرف قرار گیرد. چند مورد حساسیت پوستى به دنبال مصرف این گیاه، گزارش شده است. در کل چنین نتیجه گیری می شود که،ژل گیاه الوئه ورا ، در کیفیت وسرعت بهبودزخم،نسبت به درمان رایج بسیار موثر تر و کم هزینه تر است.  این گیاه در درمان بیمارى پسوریازیس (داءالصدف) به صورت عصاره در کرم در طى تحقیقات بسیارى، ثابت شده است. مصرف این گیاه به عنوان مسهل در بیمارانى که تحت درمان با داروهاى قلبى و کورتن هستند باید با احتیاط بسیار صورت گیرد.این گیاه در کودکان، زنان شیرده باردار و افراد مبتلا به بواسیر، نباید به صورت خوراکى مصرف شود. استفاده از این گیاه در انسداد روده، بیمارى هاى التهابى روده و بیمارى هاى کبد و کلیه، ممنوع است. از شیره برگ گیاه نیز براى بهبود زخم هاى سطحى و اگزما استفاده مى شود. در مصرف گیاهان دارویى، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.